اقتصاد دانش بنیان

نخستین نشست شورای راهبردی برنامه ملی آینده نگاری علم و فناوری در حوزه خودرو روز گذشته وبا حضور معاونین وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و ارتباطات و فناوری اطلاعات و فعالین حوزه حمل و نقل کشور، توسط معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری برگزار شد.

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مهدی الیاسی معاون سیاستگذاری ارزیابی راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در نخستین هم‌اندیشی شورای راهبری برنامه آینده نگاری علم و فناوری در صنعت خودرو، ضمن اشاره به مصوبه هیئت وزیران مبنی بر نقش معاونت علمی و فناوری به عنوان مجری برنامه ملی آینده نگاری علم و فناوری در کشور، هدف از این برنامه ملی را خلق گفتمان مشترک مبتنی بر علم و فناوری و توجه به فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌رو در حوزه‌های اولویت در کشور برای استفاده از ظرفیت‌های علم و فناوری در حل این چالش‌ها عنوان کرد.

وی، با اشاره به اینکه همگرایی فکری برای آینده کشور و به ویژه در صنعت خودرو امری ضروری است، افزود: در این نشست از تمام ذینفعان صنعت خودرو اعم از «فعالین در صنایع بزرگ»، «نوپا»، «نهادهای سیاستگذار»، «دانشگاه ها» و «نخبگان» این صنعت دعوت شده است تا با خلق گفتمان و توجه به آینده، همفکری و مدل ذهنی مشترک در تصمیم گیری‌های این حوزه داشته باشیم.

وی همچنین تصریح کرد: از طریق این برنامه، یک پلت فرم برای تفکر قبل از عمل ارائه خواهد شد. تفکری عمیق و بلندمدت در حوزه حمل و نقل.

وی ادامه داد: در این برنامه به دنبال تدوین برنامه‌های راهبردی و یا تدوین اسناد بالادستی در بخش‌های مختلف نیستیم. چرا که متولیان این بخش‌ها در کشور مشخص بوده و جایگاه معاونت علمی و فناوری نیز تسهیلگری و بسترسازی برای خلق اقتصاد دانش‌بنیان و شکل‌گیری فضایی برای اکوسیستم کارآفرینی فناورانه است.

معاون سیاستگذاری ارزیابی راهبردی معاونت علمی در بخش دیگری از سخنان خود، گفت: آینده‌نگاری در کشورهای توسعه یافته ابزاری برای فکر کردن است. در ایران نیز به دنبال همین نگاه و تفکر در برنامه ملی آینده نگاری هستیم.

الیاسی با بیان اینکه مطالعات روش2شناسی و بومی‌سازی برنامه ملی آینده‌نگاری علم و فناوری از حدود دو سال پیش آغاز شده است، عنوان کرد: مسیر آینده نگاری رساندن جامعه به یک فکر روشن منتهی می شود. اگر به دنبال ایجاد اقتصاد فناوارنه هستیم باید مدل های فکری جامعه را تغییر دهیم.

معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی و فناوری همچنین اظهار کرد: هدف از تشکیل شورای راهبری برنامه ملی آینده نگاری علم و فناوری در بخش حمل و نقل، مشارکت با ذینفعان فعال در این صنعت به منظور یافتن بهترین مسیر برای ایجاد آمادگی تغییر فکری در جامعه و بهره‎گیری از توانمندی کلیه بازیگران فعال در این برنامه است.

زیست‌بوم جدید حمل و نقل در راه است

در ادامه این نشست، منوچهر منطقی رییس شورای راهبردی برنامه ملی آینده نگاری در صنعت خودرو گفت: تحولات در حوزه حمل و نقل تا سال 2030 به اوج می رسد و استفاده از خودروهای «برقی»، «خودران» و «شبکه ای» دنیا را فرا خواهد گرفت.

وی افزود: بر اساس مطالعات انجام شده و تجربیات موجود در این صنعت، خودرو در دنیا یک زیست بوم جدید خواهد داشت که این زیست بوم جدید، زیرساخت ها، ابزارها و بسترهای متفاوتی از آنچه در دنیای فعلی وجود دارد نیاز خواهد داشت.

به گفته منطقی، باید ذینفعان بخش حمل و نقل در ایران این زیست بوم جدید و نیازهای آن را شناسایی کنند و با مزیت ها و ارزش افزوده آن آشنا شوند.

وی همچنین با اشاره به اینکه تاکنون صنعت خودروی کشور پیروی صنعت خودروی جهان بوده است، بیان کرد: باید به کمک برنامه آینده نگاری علم و فناوری در صنعت خودرو تلاش کنیم همپای دیگر کشورها در حوزه صنعت خودرو پیش رویم.

وی در ادامه تصریح کرد: کشورهایی که در ایجاد زیست بوم جدید خودرو حضور نداشته اند می توانند در این زیست بوم نقش آفرینی و همپای کشورهای توسعه یافته حرکت کنند. این موضوع در مورد ایران نیز صدق می کند.

منطقی شناسایی عمیق آینده را برای اجرایی شدن این برنامه ضروری دانست و استفاده از فرصت های موجود برای توسعه صنعت خودرو را بهترین راهکار اجرایی شدن این برنامه عنوان کرد. 

وی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: در این برنامه قصد داریم با استفاده از تجربیات و کمک های دانشمندان و نخبگان داخلی و خارجی بستری برای هوشمندی صنعت خودرو در کشور ایجاد کنیم.

وی ادامه داد: برگزاری سلسله نشست های تخصصی، برگزاری دو فروم بین المللی در نیمه دوم امسال و در نهایت برگزاری سمپوزیوم، از جمله برنامه هایی است که برای ایجاد بسترهای مناسب اجرای برنامه آینده نگاری علم و فناوری در صنعت خودرو در نظر گرفته ایم.

منطقی الزامات اجرایی شدن این برنامه را در گرو «مشارکت گسترده همه ذی نفعان»، «وجود یک نگاه جامع و یکپارچه» و «تدوین مسیر اجماع و همگرایی در شورای راهبری برنامه آینده نگاری علم و فناوری در صنعت خودرو» دانست.

تحولات آینده فناوری اطلاعات و ارتباطات، پیشران توسعه در سایر بخش‌ها

نصرالله جهانگرد معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در نخستین هم‌اندیشی شورای راهبری برنامه آینده نگاری علم و فناوری در صنعت خودرو، گفت: درک روشنی از فضای ارتباطات دنیا به ما در شناسایی موضوعات مختلف و چالش های موجود کمک می کند.

وی افزود: در سالهای اخیر وارد نسل جدیدی از ارتباطات مخابراتی شده ایمکه اثرات پیرامونی آن از تاثیرات اقتصادی و اجتماعی فراتر رفته و وارد حوزه های امنیتی شده است.

جهانگرد همچنین تصریح کرد: ایران کشوری در حال توسعه است که شکاف عمیق تکنولوژیک با کشورهای پیشرفته دنیا دارد. ایران بیشتر مصرف کننده تکنولوژی های وارداتی است. به همین دلیل انتخاب مسیر در این زمینه تحول عظیمی در کشور ایجاد می کند و از نظر حاکمیتی برای کشور اهمیت زیادی دارد.

وی، با انتقاد از این موضوع، ادامه داد: باید از نظر تکنولوژی به شرایطی برسیم که بتوانیم تسلط به چرخه حیات داخل سرزمینمان را بیشتر کنیم. 

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در بخش دیگری از سخنان خود، تاکید کرد: در حال حاضر 800 هزار دانشجوی مقطع فوق لیسانس در کشور وجود دارد که باید برای به کارگیری ظرفیتشان در حل مشکلات کشور تمهیداتی اندیشیده شود. باید از توان فکری جوانان برای رفع معضلات کشور استفاده و رفع مشکلات و چالش های کشور را تبدیل به قانون کنیم تا استحکام حاکمیت تضمین شود.

جهانگرد ضمن لزوم پرداختن به مسائل اساسی کشور، نیازهای اساسی کشور را در چهار حوزه تقسیم بندی کرد و ادامه داد: باید در بخش «تامین آب شیرین» و « توجه به انرژی غیر فسیلی»، «ارتباطات و حمل و نقل بین المللی» و «ارتباطات دیتا و مبادله دیتا برای عموم مردم» اقدامات عاجلی صورت گیرد و برنامه آینده نگاری نیز یکی از اقدامات مفیدی است که باید به آن توجه شود.

تغییر ذهنیت اساسی‌ترین نیاز برای تحول حوزه حمل و نقل است

همچنین در ادامه این نشست، منصور معظمی رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایرا با اشاره به تولید روزانه 6 هزار خودرو در کشور، گفت: در 4 سال گذشته 900 هزار خودرو فرسوده از ناوگان خارج شده که در برابر رقم تولید خودرو در کشور این عدد بسیار ناچیز است.

وی افزود: سال 94، 970 هزار، سال 95، یک میلیون و 350 هزار خودرو تولید شد و تا پایان سال 96، یک میلیون و 600 هزار خودرو تولید می شود که این رقم بسیار بالا است و زندگی و رفت و آمد مردم در شهر را مختل کرده است که لزوم توجه به تحولات این حوزه را بیش از پیش ضروری می¬سازد.

معظمی با اشاره به تحولات حوزه صنعت خودرو در جهان، بیان کرد: صنعت خودروی جهان دگرگون شده است و ایران باید تلاش کند که از این قافله تکنولوژیک عقب نیفتد.

رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، تغییر ذهنیت را اساسی ترین نیاز برای تحول صنعت خودرو عنوان کرد و گفت: چگونگی ایجاد این تحول و چگونگی اجرای آن مهم ترین موضوعاتی است که باید در این تغییر ذهنیت به آن فکر کنیم.

وی معتقد است که باید خواسته های مورد نیاز در حوزه صنعت خودرو به صورت جمعی ارائه شود و منفعت عمومی بر منفعت بنگاه ارجح شود. خرد جمعی تنها راه حل تغییر ذهنیت در صنعت خودرو خواهد بود. 

معظمی همچنین ضمن تأکید بر لزوم برنامه آینده نگاری حوزه خودرو، آمادگی خود را به منظور مشارکت هر چه بیشتر در این طرح اعلام کرد..

ضمنا در این جلسه، «گزارش انقلاب در صنعت خودرو؛ چشم‌انداز سال 2030» از سلسله گزارش های آینده نگاری حوزه خودرو توسط دکتر محمد نقی‌زاده، دبیر برنامه ملی آینده نگاری در حوزه خودرو ارائه شد.

در پایان نیز مدعوین نظرات و پیشنهادات خود برای اجرایی شدن برنامه آینده نگاری علم و فناوری در حوزه حمل و نقل را  بیان کردند.